W momencie, gdy praca zdalna wzbiła się na wyżyny popularności, zarówno pracownicy, jak i pracodawcy dostrzegli możliwości jej niestandardowego wykorzystania. W końcu zgodnie z zasadą “twój dom jest tam, gdzie działające wifi” naszym „home office” może być dowolna lokalizacja z działającą siecią — plaża na hiszpańskiej wyspie, chatka w górach, czy namiot w Chałupach. Czym jest workation i czy naprawdę dobrze jest z niego korzystać? Przeanalizujmy to!
Co to jest workation?
Definicja workation oparta jest na połączeniu dwóch słów z angielskiego – “work”, oznaczającego pracę oraz “vacation”, czyli wakacje. Po takiej sprytnej hybrydzie powstał wyraz określający sposób na pracę zdalną, w którym zmieniamy swoje standardowe otoczenie na inne.
Tę metodę pokochano szczególnie w okresie po pandemii, kiedy ponownie można było podróżować, a niektórzy pracownicy mogli wykonywać swoje zadania online, korzystając po godzinach pracy z uroków miejsc, gdzie akurat przebywali.
Nie ukrywajmy — w teorii brzmi to wspaniale, jednak wiele osób napotyka przeszkody, a także są grupy, które alarmują, że workation może być często mylone z „vacation. Jak sobie z tym radzić?
Jak zaplanować workation?
Część osób, która teoretycznie ma możliwość skorzystać z takiej formy pracy, czuje się… sparaliżowana strachem. Głównymi argumentami, które powstrzymują przed podjęciem decyzji o wyjeździe, są przede wszystkim sama organizacja podróży, znalezienie odpowiedniego miejsca do pracy oraz zachowanie efektywności pracy w wakacyjnej aurze.
Główne elementy, które są zatem konieczne do sprawdzenia to przede wszystkim ustalenie warunków z przełożonym, sprawdzenie miejsca, w którym będziemy pracować oraz zorganizowanie podróży.
Zacznijmy od początku. Jak zawsze podkreślamy, komunikacja jest podstawą udanej współpracy, więc jeżeli mamy chęć ruszyć na workation, bardzo ważna jest rozmowa z przełożonym. Zaznaczenie na jakich warunkach, gdzie oraz w jakim terminie jest ważne, jednak konieczne z perspektywy możliwości pracy jest także doprecyzowanie warunków technologicznych. Przykładowo jeśli nasza firma ma VPN, który nie pozwala na połączenie się z siecią poza granicami danego kraju, automatycznie dyskwalifikuje to nam pomysł pracy za granicą, ale nadal pozwala na pracę np. nad morzem lub w górach w obrębie Polski.
Jeżeli mamy już zgodę szefa, zastanówmy się jak podejść do organizacji samego wyjazdu. Najpierw najważniejszy jest research miejsca. Sprawa podstawowa to oczywiście połączenie z internetem. Nawet jeśli lokalizacja nie ma dla nas darmowego wifi, warto rozważyć zakup dodatkowego pakiet internetu, jednak pod warunkiem, że owe miejsce zapewnia nam dobry zasięg. Jeżeli nasza sieć nie działa w danej lokalizacji, to mało prawdopodobne, żeby udostępniony hot spot funkcjonował zadowalająco na laptopie.
Przy wyborze miejsca ważne jest, aby mieć również wygodne miejsce do pracy. Sprawdźmy, czy mamy do dyspozycji biurko lub wspólny pokój, gdzie będziemy mieć dogodne warunki. Tym bardziej jest to istotne, gdy wiemy, że w okresie naszych workation mamy zaplanowane spotkania. Zorganizowanie cichego i przyjaznego rozmowom miejsca jest kluczowe do efektywnego prowadzenia calli online.
Jak możemy to zweryfikować? Z pewnością możemy zadzwonić do ośrodka, w którym chcemy się zatrzymać i dopytać zarządzających, aby rozwiać wszelkie wątpliwości. W tym przypadku jednak możemy nie mieć stuprocentowej pewności, czy osoby, które z nami rozmawiają, nie kierują się chęcią zarobku i wynajęcia nam przestrzeni. W przypadku miejsc popularnych dla osób pracujących zdalnie ogrom informacji znajdziemy w Google oraz na forach internetowych. Warto nasze rozterki potwierdzić, sprawdzając co o danym miejscu myślą i piszą inni.
Gdy wiemy już, „co” oraz „gdzie”, przejdźmy do „jak”, czyli jak zorganizować workation? Przede wszystkim pamiętajmy o dniu wyjazdu i powrotu oraz godzinach naszej pracy. Jeżeli wiemy, że nasz wyjazd jest w godzinach pracy, a my nie mamy możliwości zalogować się do pracy, poinformujmy o tym pracodawcę, bo być może będzie konieczność wzięcia urlopu. Taka sytuacja ma głównie miejsce jeśli wybieramy odległe miejsce, jak przykładowo bardzo popularna dla digital nomadów Sri Lanka, gdzie niezbędna jest podróż samolotem. Gdy mamy już zarezerwowany przejazd oraz pewne miejsce noclegowe, możemy już uznać, że jesteśmy na mecie organizacji i a jedną nogą przebywamy na workation!
Wady i zalety
Już po powyższych rozważaniach mamy pewien obraz, co jest korzystne dla nas a co nie, jeśli chodzi o taką formę pracy.
To, co z pewnością, jest zaliczane do plusów takiej pracy, to nowe otoczenie. Pracując podczas workation, mamy szansę być w nowym, inspirującym otoczeniu. To może pobudzać naszą kreatywność i pomóc uniknąć rutyny. Pojawia nam się również wygoda i elastyczność, bo jednak mamy możliwość pewnego dostosowania naszego miejsca pracy do preferencji i potrzeb.
Workation wspiera też work-life balance między pracą a wypoczynkiem. Pozwala to na lepszą równowagę między pracą a czasem wolnym, co może zmniejszyć poziom stresu i wypalenia zawodowego, a także wpłynąć na zwiększenie naszej motywacji. W końcu praca w ciekawym miejscu może zwiększyć nasze zaangażowanie do wykonywania zadań i realizacji celów zawodowych. W tym czasie mamy okazję także do poznawania nowych miejsc, kultur i ludzi. To może być nie tylko pożyteczne pod względem zawodowym, ale także wzbogacające pod względem osobistym. Odkrywanie świata przecież nigdy nie wychodzi nam na złe!
Ciekawą możliwością jest także wspólny wyjazd. Wiele firm właśnie w myśl integracji zespołów zainwestowało w apartamenty oraz miejsca za granicą, gdzie pracownicy mogą pojechać wspólnie i pracować razem. To jedna z form pozapłacowych benefitów, które szczególnie upodobała sobie branża IT. Jeśli decydujemy się na workation z innymi osobami z zespołu, mamy sposobność do stworzenia silniejszych więzi i lepszej dynamiki w pracy.
Sprawdź także, tekst o poszerzaniu kompetencji pracownika wewnątrz firmy!
O blaskach i cieniach home office pisaliśmy w ramach artykułu o remote work, jednak co z głównymi wadami workation? One oczywiście również istnieją.
Do minusów zaliczamy przede wszystkim towarzysząca niepewność warunków, jakie nas czekają. Nigdy nie możemy mieć realnego potwierdzenia do momentu, aż finalnie nie będziemy na miejscu i na własne oczy nie sprawdzimy czekających na nas zasobów infrastruktury. Istnieje również ryzyko zakłóceń pracy. Realizacja zadań w nowym środowisku może być podatna na różne zakłócenia, takie jak hałasy, odwiedziny czy inne rozpraszacze, które utrudniają skupienie się na pracy. Pracując w miejscu przeznaczonym głównie do wypoczynku, może być trudniej utrzymać koncentrację i zaangażowanie w obowiązki zawodowe stąd ogromna potrzeba samodyscypliny i konsekwencji.
Do niekorzystnych warunków workation możemy zaliczyć także zacieranie się podziału między pracą a życiem prywatnym. Może to wszak prowadzić do braku wyraźnej granicy między pracą a czasem wolnym, co utrudnia wypoczynek i regenerację. Co jest również argumentem na nie dla takiego sposobu pracy to również fakt, że to raczej kosztowne przedsięwzięcie. Zwłaszcza jeśli wymaga wyjazdu za granicę lub do droższych miejsc, jednak w każdym przypadku wiąże nam się z zapłatą za nocleg czy transport. Gdy rozważamy również lokalizacje oddalone o duże odległości, pojawia nam się także problematyka czasowych różnic, a to generuje duże problemy koordynacji zespołu i komunikacji.
Higiena workation
Ogromnym problemem workation jest organizacja swojej pracy w trakcie. Przede wszystkim, musimy mieć wyrobioną dyscyplinę względem samych siebie. Pamiętajmy, że w trakcie takiego wyjazdu normalnie wykonujemy swoje zadania w pracy. To nie urlop, podczas którego możemy wyłączyć telefon i laptop, a następnie oddać się np. plażowaniu, choć pewnie atmosfera będzie nam to sugerować. Oto kilka rad jak zachować swoją efektywność podczas pracy online w innym miejscu:
- Organizacja przestrzeni pracy
Upewnijmy się, że mamy odpowiednio wydzielone miejsce do pracy. Oprócz odpowiedniej przestrzeni warto odpuścić całodzienną pracę w łóżku czy na kanapie. Dobrze jest mieć stolik lub biurko, krzesło i wystarczającą ilość miejsca na rozłożenie dokumentów i laptopa.
- Stabilne połączenie internetowe
Upewnijmy się, że miejsce, w którym przebywasz, zapewnia niezawodne i szybkie połączenie internetowe. Możemy skorzystać z hotspotu, jeśli nie mamy dostępu do stałego łącza, ale pamiętajmy o wspominanym już wcześniej zasięgu!
- Regularne przerwy
Pamiętajmy o regularnych przerwach podczas pracy. W trakcie workation łatwo zatracić poczucie czasu, dlatego ważne jest, aby pamiętać o, chociaż krótkich odstępach na rozluźnienie i oderwanie się od ekranu. W standardowych warunkach również odchodzimy od laptopa, aby zrobić kawę lub przeciągnąć się — nie zapominajmy o tym!
- Zachowajmy harmonogram pracy
Wyznaczmy z naszym managerem konkretne godziny pracy. Jeżeli jesteśmy w tej grupie osób, które mają przywilej elastycznych godzin pracy, z góry ustalmy, w jakich godzinach chcemy zaczynać i kończyć pracę. Być może mamy możliwość zrobić sobie dłuższą przerwę w ciągu dnia, którą możemy wykorzystać na jakąś aktywność, a resztę obowiązków wykonać wieczorem? Ponownie, szczera komunikacja będzie tutaj kluczem! W miarę możliwości stwórzmy harmonogram pracy i trzymajmy się go. To pomoże utrzymać równowagę między pracą a wypoczynkiem.
- Skupienie i brak rozpraszaczy
W trakcie home office łatwo o rozpraszacze, nawet w naszym standardowym miejscu pracy, więc jeżeli wypracowaliśmy sobie niezbędne dla naszej koncentracji metody, nie bójmy się przełożyć ich na nową sytuację.
- Unikajmy przepracowania
Co zaskakujące dla wielu, workation może sprzyjać wydłużonym godzinom pracy, ale ważne jest, aby nie popadać w przesadne przepracowywanie się. Praca poza wyznaczonymi godzinami może wpłynąć negatywnie na balans pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym bez względu czy zmieniamy miejsce pracy, czy nie, a to skutkuje obniżoną efektywnością w przyszłości. Pamiętajmy, że to, że jesteśmy gdzieś indziej niż standardowo, nie znaczy, że musimy pracować ponad normę, aby udowodnić, że faktycznie wykonujemy swoje obowiązki. Rzetelność i uczciwość będzie tutaj kluczowa zarówno dla nas, jak i pracodawcy.
- Zdrowa dieta i ćwiczenia fizyczne
Starajmy się jeść zdrowo i zrównoważenie. To może być wyzwanie, gdy podróżujemy w nowe miejsce, ale stawiajmy na świeże produkty, warzywa, owoce i odpowiednie ilości wody. Warto także znaleźć czas na regularne ćwiczenia fizyczne, nawet jeśli to tylko krótka sesja stretchingu czy szybki spacer.
- Odpowiedni sen
Stwórzmy sobie korzystne warunki do spania. Wygodne łóżko i odpowiednia ilość snu są niezwykle istotne dla wydajności i samopoczucia. W przypadku, gdy wybieramy na miejsce noclegowe hostel lub kemping, pamiętajmy o wybraniu odpowiedniej lokalizacji, gdzie nie będziemy mieli np. za sąsiadów osoby, które wybrały się na typowo imprezowe wakacje. To może być uciążliwe i ograniczać naszą wydajność o poranku.
Możliwość dla każdego?
Workation nie sprawdzi się dla każdego i nie powinno to nikogo dziwić. Dla osób ceniących sobie rutynę i znajome środowisko pracy, a przede wszystkim nielubiących zmian i stresu z nimi związanego, taki format nie będzie odpowiedni. Będzie się on wiązał z szeregiem negatywnych emocji, co absolutnie nie powinno mieć w gruncie rzeczy miejsca, bo nie do tego służy nam praca połączona z wakacjami.
Jednak od 7 kwietnia 2023 roku perspektywa workation poszerzyła swoje grono odbiorców. Kodeks Pracy doczekał się swojej nowelizacji względem pracy zdalnej. Pojawiły się nowe możliwości, jak choćby praca zdalna na życzenie za zgodą pracodawcy, która generuje większe możliwości, nawet dla pracowników pracujących w większości stacjonarnie. Zgodnie jednak z tymi przepisami, praca zdalna definiowana jest jako praca, która może być wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Jak widać, to wytłumaczenie pojęcia można także zastosować do pracy tymczasowo przeniesionej do innego miejsca, bo jednak istota workation jeszcze swojego sprecyzowania w prawie się nie doczekała.
Pracując zdalnie podczas workation, ważne jest, aby być świadomym przepisów prawa pracy oraz tego, co z naszych decyzji wynika dla pracodawcy. W związku z coraz większymi wyzwaniami i popularnością pracy zdalnej, niektóre kraje wprowadzają lub planują wprowadzić zmiany w kodeksach pracy, aby lepiej uwzględniać tę formę zatrudnienia, co już widać po Polsce.
Podsumowując, workation to atrakcyjna forma połączenia pracy z wypoczynkiem, która może przynieść wiele korzyści zarówno dla pracowników, jak i pracodawców. Odpowiedzialne podejście do tego trendu, z zachowaniem higieny pracy i szacunku do granicy między pracą a życiem prywatnym, pozwoli maksymalnie wykorzystać potencjał workation, zarówno na płaszczyźnie zawodowej, jak i osobistej.
Sprawdź, czym charakteryzuje się pokolenie płatków śniegu oraz pokolenie X.
