Dostępność treści to nie tylko kwestie związane z prawem, ale także zapewnienie każdemu i każdej z nas równego dostępu do sieci. Jeśli więc zależy ci na tym, aby każdy użytkownik mógł bez przeszkód korzystać z oferowanych przez ciebie usług, dowiedz się więcej na temat standardu WCAG 2.1, a następnie dostosuj do niego swoją witrynę lub aplikację mobilną! Za terminem WCAG (Web Content Accessibility Guidelines) kryje się sporo wartościowych dla e-commerce informacji — przyjrzyjmy się im!
WCAG – co to jest?
Skrót WCAG pochodzi z języka angielskiego – możemy rozwinąć go w następujący sposób: Web Content Accessibility Guidelines (czyli wytyczne dotyczące dostępności treści internetowych). Takim mianem został opatrzony dokument zawierający zasady, według których powinno się projektować strony internetowe i aplikacje dostępne dla każdego użytkownika sieci. Duży nacisk kładzie się przy tym na dostosowanie ich do potrzeb osób z niepełnosprawnościami – każda i każdy z nas ma równe prawo do korzystania z informacji i usług dostępnych w internecie!
Dlaczego warto zainteresować się WCAG? To ważne nie tylko z punktu widzenia społecznego, ale i biznesowego. Jeśli użytkownik lub użytkowniczka nie będzie w stanie wyświetlić twojej strony www, wypełnić formularza, dotrzeć do sekcji „Kontakt”, czy też dodać produktu do koszyka – stracisz klienta. Pamiętaj również o tym, że za nieprzestrzeganie przepisów prawnych dotyczących dostępności grożą kary finansowe.
O dostępność treści możesz zadbać na każdym etapie tworzenia witryny lub aplikacji, jednak najlepiej wziąć zasady WCAG pod uwagę już podczas projektowania.
Standard WCAG – kiedy powstał? Krótka historia
Publikacją standardów WCAG zajmuje się międzynarodowa organizacja World Wide Web Consortium (W3C), zajmująca się równym dostępem do sieci i technologii. Pierwszy dokument tego typu, czyli WCAG 1.0, został przez nią opublikowany w 1999 roku. Od tego czasu wiele zmieniło się na rynku technologicznym, dlatego każda kolejna wersja standardu jest rozszerzana o kolejne zagadnienia. Obowiązująca dziś norma WCAG 2.1 pojawiła się w 2018 roku – po raz pierwszy poruszono w niej kwestie interakcji głosowej i dotykowej. W październiku 2023 status rekomendacji otrzymała wersja WCAG 2.2.
Wytyczne dostępności treści internetowych zostały podzielone według trzech poziomów, z których każdy zawiera określoną liczbę tzw. kryteriów sukcesu:
- A – podstawowy,
- AA – średni,
- AAA – najwyższy.
Aby wspiąć się na poziom średni, należy spełnić wszystkie wytyczne poziomu podstawowego – tak samo sprawa ma się z poziomem najwyższym. Rekomendowanym dla większości treści internetowych poziomem jest AA. Jeśli zależy ci na komforcie użytkowania wszystkich odbiorców – zarówno z chwilowymi, jak i trwałymi niepełnosprawnościami – postaraj się spełnić kryteria poziomu AAA.
4 najważniejsze zasady WCAG
Chcesz dostosować swoje treści do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, jednak obawiasz się, że przeoczysz jakąś kwestię? Zbiór zasad WCAG powstał właśnie dla ciebie! Szeroki opis każdego wymagania znajdziesz w przetłumaczonym na język polski dokumencie „Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) 2.1”. Jego najważniejsze założenia da się przyporządkować do czterech kategorii: postrzegalność, zrozumiałość, funkcjonalność i kompatybilność.
Postrzegalność
Treści muszą być dostępne, czyli postrzegalne z pomocą zmysłu wzroku, słuchu i dotyku dla każdej osoby, która z nich korzysta. Przykładowe funkcje, które ma postrzegalna strona internetowa lub aplikacja mobilna to m.in. alternatywne opisy grafik, transkrypcje materiałów video, responsywny projekt strony lub aplikacji.
Zrozumiałość
Kryterium zrozumiałości odnosimy do wszystkich treści w formie tekstu. Jeśli chcesz o nie zadbać, postaraj się o to, aby strona lub aplikacja była napisana prostym i zrozumiałym dla każdego językiem. Trudne wyrazy, nierozwinięte skróty, żargon środowiskowy i slang – na to nie ma w niej miejsca! Zadbaj o klarowną konstrukcję formularzy i publikowanych tekstów (dziel na akapity i nagłówki H1, H2, H3 itd. – to dobre również z perspektywy SEO, o czym pisaliśmy w artykule, gdzie dodawać nagłówki w artykule na blogu), a także nawigację na stronie. Każda z podstron, do której kierujesz użytkownika lub użytkowniczkę, powinna być odpowiednio opisana.
Funkcjonalność
Funkcjonalność strony lub aplikacji to przede wszystkim łatwa nawigacja, szybkie znajdowanie poszukiwanych informacji i orientowanie się, w jakim miejscu witryny się znajdujemy. Niezbędne będzie tu opracowanie mapy witryny. Zaprojektuj ją tak, aby można było poruszać się po niej nie tylko dzięki myszce, ale i klawiaturze.
Kompatybilność
Mianem kompatybilności określamy zasady związane z poprawnym otwieraniem witryny lub aplikacji na każdym urządzeniu – laptopie, tablecie, smartfonie (responsywność strony internetowej). Powinny się one dopasowywać do wielkości ekranu oraz stosowanej technologii (np. używanej przeglądarki). Kompatybilność dotyczy również wspomagających urządzeń, którymi posługują się użytkownicy (takich jak czytniki dla osób niewidomych), a także kodu źródłowego, który powinien być zgodny ze standardem HTML.
WCAG 2.1 – wytyczne w praktyce
Jak w praktyce może wyglądać dostosowanie się do standardów WCAG 2.1 i jego nowszych wersji? Oto kilka konkretnych przykładów ułatwień w dostępności treści:
- czytelność tekstu, możliwość dopasowania rozmiarów, kolorystyki i rodzajów fontu wyświetlanego na stronie lub w aplikacji mobilnej,
- określony język witryny w kodzie źródłowym, który pozwala przeglądarce i technologiom pomocniczym poprawnie renderować stronę,
- unikanie elementów dostępnych tylko w krótkim czasie (osoby z niepełnosprawnością oraz seniorzy mogą potrzebować go więcej, aby wykonać zadanie),
- etykiety w formularzach, które sygnalizują błąd i zawierają podpowiedzi, jak można go poprawić,
- wyłączane elementy ruchome i migające treści (niebezpieczne dla osób z epilepsją),
- alternatywne opisy zdjęć i grafik publikowanych w mediach społecznościowych.
Jak widzisz, zasady dostępności dotyczą wielu elementów twojej strony lub aplikacji – od dostosowywania wyglądu po kod źródłowy. Czujesz, że to zadanie może cię przerosnąć? Mamy dla ciebie radę!
WCAG 2.2 – co się zmieniło?
Wpisując w Google frazę „wcag co to jest”, oprócz definicji, znajdziemy informację o WCAG 2.2 – obecnie najnowszej wersji standardu. Wspomnieliśmy o tym wcześniej, ale doprecyzujmy, czym dokładnie owa dyrektywa różni się od WCAG 2.1.
Przede wszystkim ewolucję zaleceń pojawiły się przez wzgląd na trzy, konkretne grupy:
- osoby z problemami poznawczymi oraz osoby starsze,
- osoby słabowidzące,
- osoby korzystające z urządzeń mobilnych.
Zalecenia zostały rozbudowane o dziewięć nowych wytycznych oraz modyfikację istniejących, tak aby maksymalnie zbliżyć się do osiągnięcia najlepszego poziomu dostępności dla wszystkich. Jakie aktualizacje zostały wprowadzone?
Wprowadzanie danych
Wchodząc na stronę, powinniśmy mieć możliwość autouzupełniania danych, tak aby konieczność ich wielokrotnego wpisywania doprowadzić do minimum. Właściciele stron powinni także wdrożyć alternatywy dla problematycznych mechanizmów (np. przeciągnij i upuść), tak, aby poruszanie się i wykonywanie określonych działań na stronie było proste, również dla osób z ograniczeniem ruchowym. Interaktywne elementy powinny mieć natomiast większą widoczność wskaźnika focusu, czyli grubość co najmniej 2 pikseli, oraz kontrast z tłem w stosunku 3:1.
Przejrzysta forma strony
Aby ułatwić korzystanie z witryny, według WCAG 2.2 należy jak najbardziej ułatwić odnajdywanie sekcji pomocniczych takich jak FAQ, formularze, czy chaty obsługiwane przez osoby z firmy. W myśl tego, należy również wdrożyć metody uwierzytelniania, które nie wymagają pamiętania haseł czy loginów, ale również nie każą użytkownikowi rozwiązywać łamigłówek i rebusów.
Intuicyjna nawigacja
Jak poprawić nawigację i interakcję w witrynie? Nowy standard uzupełnił wytyczne o minimalny wymiar (24×24 piksele) elementów interaktywnych. Dostosować należy również paginację materiałów, typu e-booki. W przypadku, gdy mamy sekcję typu „pomoc” na wielu podstronach powinny znajdować się one w dokładnie tych samych miejscach, aby nie generowało to skonfundowania u użytkowników.
Prace nad WCAG 3.0 trwają od 12 grudnia 2024 roku. Organizacja (W3C), która działa nad stworzeniem dokumentu, swoje postępy relacjonuje na dedykowanej temu stronie.
Europejski Akt Dostępności w Polsce (czerwiec 2025)
Europejski Akt Dostępności (European Accessibility Act, EAA) to nazwa na Dyrektywę 2019/882, która od czerwca będzie obowiązywać podmioty prywatne z różnych grup w Polsce, czyli między innymi: producentów, upoważnionych przedstawicieli, importerów, dystrybutorów oraz usługodawców oferujących produkty i usługi wymienione w ustawie.
W skład owych produktów i usług, będzie wchodzić:
- sprzęt komputerowy,
- systemy operacyjne,
- terminale samoobsługowe,
- usługi łączności elektronicznej,
- audiowizualne usługi medialne,
- usługi towarzyszące transportowi pasażerskiemu,
- usługi bankowe,
- e-książki
- handel elektroniczny.
To właśnie ostatni punkt powinien zaalarmować wszystkich właścicieli sklepów internetowych. E-commerce również zostaną zobligowane do dostosowania się do wytycznych!
Zwolnione z tego obowiązku będą tak zwane mikroprzedsiębiorstwa, czyli podmioty, które nie przekraczają w rocznym obrocie lub rocznym bilansie 2 mln EUR oraz nie zatrudniają więcej niż 10 osób.
Minimum do zrobienia
No dobrze, ale co konkretnie wdrożyć na stronie, żeby zwiększyć dostępność cyfrową zgodnie z wytycznymi WCAG? Oto kilka działań, które powinny się pojawić, jako najczęściej wskazywane minimum!
- Wszelkie media na stronie (obrazy i video) mają dodane alternatywne opisy tekstowe, tzw. ALT-y
- Responsywność strony działa bez zarzutu, a witryna dostępna jest na urządzeniach mobilnych, za to treści dopasowują się także do różnych systemów i metod nawigacji.
- Wszelkie dodane treści, mają na uwadze przejrzystość i łatwość zrozumienia przez osoby z ograniczeniami.
- Aby wykonać jakiekolwiek funkcje smożna użyć jedynie klawiatury.
- Tekst pisany jest prostym językiem komunikacji, brak zawiłego żargonu.
- Witryna charakteryzuje się intuicyjną nawigacją.
- Istnieje możliwość autouzupełniania pól z danymi.
- Widoczne są sekcje i etykiety pomocnicze – FAQ, wskazówki, itp.
- Zachowana jest logiczna struktura nagłówków.
- Dobór kolorystyki uwzględnia kontrast tła i tekstu.
To tylko niektóre z najważniejszych działań, aby każdy użytkownik czuł się na stronie swobodniej. Więcej na temat wymogów EAA znajdziesz w opublikowanej ustawie!
Do kogo się zwrócić, aby spełnić wymogi WCAG?
Jeżeli chcesz skorzystać z pomocy podczas wdrażania standardów WCAG, już w procesie projektowania możesz zwrócić się do specjalisty IT, programisty lub osoby zajmującej się projektowaniem doświadczeń użytkownika (np. UX/UI designera). Istnieją również dedykowane firmy prowadzące audyty stron i aplikacji mobilnych. Pomogą ci one zauważyć ewentualne niedociągnięcia i wdrożyć wszystkie zasady WCAG. Jeśli masz wątpliwości, skorzystaj z takich usług! Dla przykładu, w MBridge bardzo poważnie podchodzimy do wszelkich audytów. Jeżeli potrzebujesz wsparcia w zakresie audytu strony, audytu SEO lub audytu GA — skontaktuj się z nami!
