Ciekawy, innowacyjny pomysł na biznes – choć jest kluczem do podbicia rynku – nie gwarantuje sukcesu. Potrzebne są bowiem fundusze, które pozwolą przekształcić plany w rzeczywistość. Jak je pozyskać? Można oczywiście skorzystać z tradycyjnych metod, np. w postaci kredytu bankowego, jednak w ostatnim czasie prym wiodą inne, nowoczesne metody. Jedną z tych najciekawszych jest bez wątpienia crowdfunding. Co to takiego? Jakie jest jego znaczenie w biznesie? I w końcu – jak pozyskać kapitał tym sposobem? Sprawdźmy!
Crowdfunding – co to jest i jak działa?
Crowdfunding to termin stanowiący połączenie dwóch słów – crowd (tłum) oraz funding (finansowanie). W wolnym tłumaczeniu oznacza więc finansowanie społecznościowe, co idealnie odzwierciedla istotę tego procesu.
Crowdfunding to forma zbierania funduszy na realizację określonego projektu, a jego fundamentem jest zbiórka pieniędzy od dużej liczby osób, najczęściej za pośrednictwem platform internetowych. W praktyce uczestnicy, nazywani wspierającymi, wpłacają małe lub większe kwoty, aby wesprzeć realizację danego przedsięwzięcia, często w zamian za określone korzyści lub udziały. Stają się tym samym drobnymi inwestorami, którzy mają kluczowy wpływ na sukces projektu.
Dzięki crowdfundingowi przedsiębiorcy, artyści, twórcy czy organizacje mogą zdobyć potrzebny kapitał bez konieczności korzystania z tradycyjnych form finansowania, takich jak kredyt bankowy czy fundusze venture capital. Co więcej, tworzą oni wokół swojej inicjatywy lojalną i zaangażowaną społeczność, która okazuje się niezwykle pomocna w promowaniu przedsięwzięcia.
Co można sfinansować za pomocą crowdfundingu? Właściwie wszystko, choć metoda ta wykorzystywana jest najczęściej do:
- rozwoju lub wdrażania produktów, usług czy technologii (zwłaszcza przez startupy i nowe firmy);
- tworzenia filmów, gier komputerowych, albumów muzycznych czy książek;
- przeprowadzania badań, rozwoju prototypów oraz wdrażania innowacyjnych wynalazków;
- finansowania inicjatyw charytatywnych, społecznych czy ekologicznych;
- organizowania festiwali, koncertów lub konferencji.
W Polsce crowdfunding pojawił się w okolicach 2011 roku, a pik popularności osiągnął w latach covidowych, czyli 2020-2021. To właśnie wtedy cały rynek crowdfundingu w Polsce osiągnął wartość na poziomie 1,4 miliarda złotych (bez uwzględniania pożyczek społecznych)!
Ogromne możliwości związane z finansowaniem różnych inicjatyw, a także przejrzystość przepływu środków i minimum formalności sprawiają, że crowdfunding cieszy się ogromną popularnością w biznesie. Stanowi sposób na realizację najbardziej ambitnych projektów, które – bez odpowiedniego zaplecza finansowego – mogłyby pozostać jedynie w sferze planów i marzeń.
Znaczenie crowdfundingu w biznesie
Crowdfunding to model biznesowy, który zyskał w ostatnich latach na znaczeniu, ponieważ niesie za sobą wiele korzyści – zarówno dla właścicieli firm, jak i twórców. Tą najważniejszą jest oczywiście możliwość pozyskania funduszy na rozwój produktów, usług czy badań bez konieczności angażowania tradycyjnych źródeł finansowania. To jednak nie wszystko.
Ogromne znaczenie crowdfundingu we współczesnym biznesie wynika również z:
- możliwości testowania rynku – przedsiębiorcy mogą weryfikować zapotrzebowanie na swój produkt jeszcze przed wprowadzeniem go do sprzedaży, co pozwala na dostosowanie oferty do oczekiwań klientów i minimalizację ryzyka;
- możliwości budowania lojalnej i zaangażowanej społeczności – crowdfunding pozwala pozyskać dużą bazę klientów, którzy czują się ważną częścią projektu i mogą stać się długoterminowymi ambasadorami marki;
- dużych możliwości promocyjnych – kampanie crowdfundingowe często przyciągają uwagę mediów i większych inwestorów, co może znacząco zwiększyć rozpoznawalność marki lub produktu;
- braku ryzyka finansowego – przedsiębiorca nie musi zaciągać kredytów i angażować własnych środków, zaś w przypadku niepowodzenia projektu ryzyko ponoszą wspierający, którzy inwestują dobrowolnie;
- dostępu do globalnych rynków – crowdfunding internetowy daje możliwość docierania do inwestorów z różnych części świata, co otwiera nowe możliwości w zakresie rozwoju biznesu na skalę międzynarodową.
- Warto również zaznaczyć, że finansowanie społecznościowe jest w Polsce całkowicie legalne. Nie istnieją jednak konkretne regulacje dotyczące crowdfundingu, dlatego w jego przypadku obowiązują przepisy ustawy z 14 marca 2014 roku o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych.
Jak pozyskać kapitał? Największe portale crowdfundingowe
Obecnie na całym świecie funkcjonuje kilkaset portali crowdfundingowych, które działają na podobnych zasadach. Chcąc pozyskać fundusze, należy wybrać serwis, założyć na nim konto, a następnie opisać swój projekt, określić cel finansowy oraz czas trwania kampanii. Na tym jednak nie koniec. Osoba lub firma organizująca zbiórkę musi jeszcze aktywnie promować swoje przedsięwzięcie, zachęcając internautów do wsparcia finansowego. Kluczem do sukcesu okazują się tu korzyści dla wspierających – np. wcześniejszy dostęp do produktu lub usługi, specjalne zniżki czy upominki.
Gdzie zatem założyć swoją zbiórkę?
Kickstarter
Kickstarter to anglojęzyczny i jeden z najstarszych portali crowdfundingowych, który ukierunkowany jest na finansowanie projektów kreatywnych, technologicznych i artystycznych. Na początku 2025 roku wsparcie finansowe dla jednego z ponad 650 000 projektów uruchomionych na platformie (pomyślnie ukończonych lub nie) zadeklarowało 23,8 miliona osób. Osiem milionów osób zdecydowało się wesprzeć więcej niż jeden projekt!
Indiegogo
Indiegogo to serwis, który jest jednym z największych konkurentów Kickstartera. Nic dziwnego – ma sporą zaletę przyciągającą zainteresowanych. Indiegogo oferuje większą elastyczność w zakresie finansowania, ponieważ… nie wymaga osiągnięcia kwoty minimalnej. Na Kikstarterze pieniądze zostaną nam wypłacone ze zbiórki, tylko w momencie, gdy osiągniemy deklarowaną kwotę lub ją przekroczymy, a to zniechęca wiele osób, na korzyść Indiegogo.
GoFundMe
Portal skupiający się przede wszystkim na kampaniach charytatywnych i społecznych, który zapewnia wsparcie osobom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej. W 2024 roku na GoFundMe co sekundę dokonywano 2 wpłat na założone zbiórki, a sam serwis crowdfundingowy pojawił się na rynku w Meksyku i wchodząc na Karaiby z Portoryko.
Patreon
Charakterystyczną cechą serwisu Patreon, jest to, że skupia się ona na wsparciu twórców. Pozwala między innymi artystom, influencerom, muzykom, pisarzom otrzymywać regularne wsparcie finansowe od swoich fanów, np. w zamian za ekskluzywne treści i inne korzyści. To odróżnia witrynę od innych stron crowdfundingowych, które skupiają się przede wszystkim na akcjach pomocowych.
Crowdfunding w Polsce – sposób na sukces?
Mówiąc o crowdfundingu, nie można pominąć również naszego kraju. W Polsce finansowanie społecznościowe ma się bowiem świetnie, a z tygodnia na tydzień słyszymy o kolejnych sukcesach twórców i firm, które zebrały ogromne kwoty na realizację swoich pomysłów.
Do najlepszych przykładów zaliczamy m.in. grę planszową Wiedźmin: Stary Świat (zebrano niemal 7 milionów dolarów) czy firmę zajmującą się obrotem medyczną marihuaną CanPoland (zebrano 4,4 miliona złotych w… 11 minut).
Ogromna skala finansowania społecznościowego w Polsce sprawia, że trudno jest wskazać liderów tej branży. Nie sposób jednak nie zwrócić tu uwagi na osoby, takie jak Tomasz Chołast (współtwórca portalu Zrzutka.pl), Michał Sadowski (twórca Brand24 i mentor w dziedzinie crowdfundingu) czy Jakub Sobczak (menadżer projektu Polak Potrafi), które mają ogromny wpływ na rozwój rodzimego crowdfundingu.
Największe serwisy crowdfundingowe w Polsce
PolakPotrafi.pl
Zacznijmy od jednej z najstarszych platform crowdfundingowych w kraju, która działała od 2011 roku – PolakPotrafi.pl. Wspierający w ramach finansowania zbiórek otrzymywali pewne nagrody oraz bonusy.
Zrzutka.pl
Szeroko znana w Polsce platforma crowdfundingowa pozwala zbierać fundusze na dowolne cele – od pomocy charytatywnej po projekty biznesowe, a nawet cele osobiste. Co ważne, jako jedna z nielicznych nie pobiera prowizji od zebranych środków. Zrzutka.pl utrzymuje się z dobrowolnych napiwków użytkowników.
Siepomaga.pl
Skoncentrowana na zbieraniu funduszy na leczenie i pomoc potrzebującym. Siepomaga.pl jest największą platformą charytatywną w Polsce. Wokół fundacji często padają hasła związane z “rekordowymi wpłatami”, czy “rekordowymi zbiórkami” i faktycznie, na stronie pomocy szukają rodzice dzieci chorujących na SMA, a te cele często przekraczają kilka milionów.
Patronite
Patronite odrobinę nawiązuje do Patreona, ponieważ także umożliwia twórcom otrzymywanie regularnych wpłat od swoich patronów. W przeciwieństwie do klasycznego crowdfundingu (gdzie zbiera się określoną kwotę na jednorazowy cel), Patronite działa na zasadzie subskrypcji – wspierający deklarują miesięczne wsparcie w zamian za różne nagrody, np.: dostęp do ekskluzywnych treści, wcześniejszy dostęp do materiałów, prywatne grupy i spotkania, czy unikalne gadżety lub podziękowania. Plotforma jest bardzo popularna w Polsce i w szczególności przyciąga uwagę podcasterów, YouTuberów, artystów, muzyków, naukowców i edukatorów, organizacji społecznych, czy publicystów i dziennikarzy. Serwis pobiera prowizje od zebranych środków, jednak jest ona relatywnie niska, w porównaniu do globalnych platform crowdfundingowych.
Największe sukcesy biznesów opartych na crowdfundingu
Skoro wiesz już, co to jest crowdfunding i dlaczego ma tak duże znaczenie we współczesnym biznesie, czas na kilka przykładów. Pokażą Ci one, jak ogromny sukces można odnieść dzięki finansowaniu społecznościowemu!
- Oculus Rift. To urządzenie do wirtualnej rzeczywistości zebrało aż 2,4 miliona dolarów na Kickstarterze, co pozwoliło rozwinąć produkt i wypromować go na skalę światową. Miarą sukcesu tej kampanii crowdfundingowej jest fakt, że firma Oculus VR została przejęta przez Facebooka za 2 miliardy dolarów.
- Coolest Cooler. To przykład jednego z największych sukcesów w historii Kickstartera. Projekt przenośnej lodówki z wieloma funkcjami, jak głośniki Bluetooth, ładowarka USB czy… otwieracz do butelek, zebrał ponad 13 milionów dolarów. I choć późniejsze problemy związane z produkcją i dystrybucją urządzenia nieco zmniejszyły sukces komercyjny, przedsięwzięcie to okazało się przełomowe pod kątem zbierania funduszy w internecie.
- Pebble. Firma zebrała ponad 10 milionów dolarów na rozwój swojego smartwatcha, co swego czasu było rekordem na Kickstarterze. Dzięki temu przedsiębiorstwo nie tylko zrealizowało swój cel i wypuściło na rynek innowacyjne urządzenie, ale również stało się jednym z najbardziej znaczących graczy w branży inteligentnych zegarków.
- Exploding Kittens. Kojarzysz “Eksplodujące Kotki”? Gra karciana, stworzona przez Elana Lee, Shane’a Smalla i Matthew Inmana, zyskała ogromną popularność na Kickstarterze. Kampania zakończyła się z wynikiem 8,7 miliona dolarów (200 raz więcej niż początkowy cel), a Eksplodujące kotki zyskały ogromną popularność na całym świecie (w tym w Polsce).
- Veronica Mars Movie. Na koniec przykład sukcesu crowdfundingowego w świecie kina. Film na podstawie kultowego serialu Veronica Mars zebrał aż 5,7 miliona dolarów od fanów, którzy chcieli kontynuacji historii. Projekt oczywiście zrealizowano, ponieważ kampania osiągnęła wynik znacznie przekraczający początkowy cel.
